Op een of andere manier kan ik wat allergisch reageren op het structureren en systematiseren van zaken. Ik hou er bijvoorbeeld helemaal niet van om iedere dag op dezelfde plek aan tafel te zitten, of om op elke dinsdag gehakt te eten, soms heb ik namelijk helemaal geen zin in gehakt op dinsdag. Structuur tot op zekere hoogte is handig maar op een gegeven moment krijgt de gekozen structuur het voor mij teveel voor het zeggen. Dan lijkt het alsof het leven het doorvoeren van een structuur wordt in plaats van dat de structuur het leven (nog) aangenamer maakt. Dus hoewel ik me realiseer (en het ook echt aan den lijve ondervind) dat structuur rust kan brengen, heb ik altijd de neiging om mijn eigen lijn te volgen, en niet die van het systeem dat is ontwikkeld.
Als ik naar grote organisaties kijk, dan zie ik soms hoe waanzinnig goed ze zijn in het lean en mean maken van hun processen. Er wordt veel (steeds meer) tijd, geld en energie gestopt in het efficiënter maken van de huidige processen die nodig zijn voor het uitvoeren van de werkzaamheden of het inzichtelijk krijgen van relevante informatie. Bewonderenswaardig en…. geestdodend, letterlijk. Er lijkt meer in het kader van systemen, structuren en efficiëntie te worden gedacht, dan in het kader van de oorspronkelijke bedoeling van de organisatie/afdeling/het vak en de maatschappelijke bijdrage daarvan. Een voorbeeld is het automatiseren van de HR activiteiten van leidinggevenden. Veel organisaties hebben een systeem laten bouwen dat leidinggevenden behoort te ondersteunen in het uitvoeren van hun HR-activiteiten zoals het voeren van beoordelingsgesprekken etc. Deze instrumenten zijn met veel zorgvuldigheid en de beste intenties ontwikkeld. Het gevolg echter is in vele gevallen dat het invullen van de documenten die het systeem biedt, leidend is geworden. Het gaat dan helemaal niet zozeer meer om dat de medewerker wordt ondersteund door de leidinggevenden in de ontwikkeling die zij wil/kan maken, maar om een reeks van handelingen die van buitenaf (namelijk door het systeem) hen worden opgelegd.
Het feit dat zoveel banken zich plots realiseren dat ze de klant (weer) centraal moeten stellen, betekent in hoeverre de mensen die daar werken van de realiteit en oorsprong van hun bestaan zijn verwijderd geraakt. En ik durf te beweren dat het opzetten van structuren en systemen daar mede een oorzaak van is geweest. Systemen dreigen de overhand te krijgen, in plaats van het potentieel, de behoeften en beleving van de mensen die er werken. Een cruciale vraag voor de grote organisaties van deze tijd is dan ook: hoe houden we de boel in de hand EN geven we eenieder de ruimte zijn of haar potentieel optimaal in te zetten voor het bijdragen aan de bedoeling van onze organisatie?
Het opzetten van een lopend systeem kan uitermate van pas komen. De vraag is waar de balans ligt: tot waar dient het systeem hetgeen je wilt bereiken en wanneer wordt het uitrollen van een systeem een doel op zich? Straks bijvoorbeeld hebben we het bekende spitsuur thuis: om 17 uur wordt Louk thuisgebracht, 17.30 uur wordt Dint opgehaald bij vriendin, 17.40 wordt er gekookt (en doet de honger zijn intrede), om 18.00 uur eten we, 18.30 wordt de bedshow ingezet zodat iedereen om 19.30 in bed ligt. Op vrijdag is deze structuur heilig want iedereen is erg moe. Maar wat is de bedoeling van de avond? Dat we elkaar zien, lekker eten, contact maken, het leuk hebben en ons thuisvoelen. Er zijn avonden dat ik dat vergeet en alleen bezig ben met het uitrollen van de handelingen die nodig zijn om de kinderen in bed te krijgen. Deze avonden zijn soms makkelijker maar meestal beduidend minder leuk.
No comments:
Post a Comment